ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ

Ιστορία του λαβύρινθου

         Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Η πύλη των λεόντων (2002), που αποτελείται από πέντε αρχαιόθεμα ποιήματα. O ποιητής χρησιμοποιεί εδώ τη μυθική μέθοδο, όπου σύμβολα και αρχαίοι μύθοι ευρύτερα γνωστοί συσχετίζονται έντεχνα με σύγχρονες καταστάσεις, πρόσωπα και συναισθήματα. O Τίτος Πατρίκιος αναφέρεται ειδικά στη μέθοδο αυτή με τους στίχους «φιλοδοξώντας να ξαναπλάσουν και να παίξουν το παλιό δράμα προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα».

Απ' όταν ο Θησέας σκότωσε τον Μινώταυρο*
ο λαβύρινθος εγκαταλείφθηκε, απολύθηκαν οι φύλακες
με τον καιρό γκρεμίστηκε η οροφή του
βγήκαν στο φως οι τρομεροί διάδρομοι
οι αίθουσες για τα βασανιστήρια, την ανθρωποφαγία
οι στοές με τις κρυμμένες εφευρέσεις
τους καταχωνιασμένους θησαυρούς
πέσανε οι τοίχοι, μείναν μόνο τα χνάρια*
από περίπλοκα χαράγματα πάνω στη γη.
Όμως προσομοιώσεις λαβυρίνθων, σκοτεινές κατασκευές
δεν έπαψαν να χτίζονται με νέα υλικά
με καινούρια τέρατα, θύματα, ήρωες, ηγεμόνες,
φτιάχνονται προπαντός λαβύρινθοι με λέξεις
κάθε χρονιά μπαίνουν μέσα τους νέες φουρνιές
αγόρια και κορίτσια, με φόβο μαζί και αψηφισιά
για τις παγίδες, τις καταπακτές, τ' αδιέξοδα
φιλοδοξώντας να ξαναπλάσουν και να παίξουν
το παλιό δράμα προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα
δίνοντας στους κύριους ρόλους τα ίδια ονόματα
Μίνωας, Πασιφάη, Μινώταυρος, Αριάδνη,*
Δαίδαλος,* Ίκαρος,* Θησέας.

Τ. Πατρίκιος, Η πύλη των λεόντων,
Διάττων

img

Άγγελος Σπαχής, Το αίνιγμα της φυσιογνωμίας του ανθρώπου
Άγγελος Σπαχής, Το αίνιγμα της φυσιογνωμίας
του ανθρώπου

* Μινώταυρος: νόθος γιος του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και της γυναίκας του Πασιφάης, η οποία, παραπλανημένη από τους θεούς, ενώθηκε με τον ιερό ταύρο του Απόλλωνα και γέννησε ένα τέρας (μισό άνθρωπο και μισό ταύρο), που τρεφόταν με ανθρώπινο κρέας. Σύμφωνα με το μύθο ο Θησέας σκότωσε το Μινώταυρο και απάλλαξε τους Αθηναίους από το φόρο του αίματος των νέων ανθρώπων που ήταν υποχρεωμένοι να στέλνουν στο Μίνωα * μείναν μόνο τα χνάρια: η φράση παραπέμπει στα ερείπια της Κνωσού και της Φαιστού στην Κρήτη. Όπως προκύπτει από τις ανασκαφές των προελληνικών ακροπόλεων στα υπόγειά τους, υπήρχαν δωμάτια και «τυφλοί» διάδρομοι (που δεν οδηγούσαν πουθενά), όπου ίσως πραγματοποιούνταν ανθρωποθυσίες * Αριάδνη: η κόρη του Μίνωα που βοήθησε το Θησέα να βρει την έξοδο του λαβύρινθου * Δαίδαλος: σπουδαίος τεχνίτης, που έχτισε τα παλάτια του Μίνωα και το λαβύρινθο * Ίκαρος: γιος του Δαίδαλου. Σύμφωνα με το μύθο έπεσε στο Ικάριο πέλαγος, στην προσπάθειά του να πετάξει με τον πατέρα του μακριά από την Κρήτη

 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1 Βρείτε τις δύο βασικές ενότητες του ποιήματος. Με ποιον τρόπο συνδέονται και ποια η λειτουργία τους ως προς τη δομή του ποιήματος;
 
2 «...βγήκαν στο φως»: Ποια είναι τα υποκείμενα του ρήματος και ποια η μεταφορική σημασία της φράσης;
 
3 O ποιητής, χρησιμοποιώντας στη δεύτερη ενότητα τη «μυθική μέθοδο», μιλάει υπαινικτικά για σημερινές καταστάσεις. Βρείτε τις σχετικές αναφορές στο ποίημα και προσπαθήστε να τις συνδέσετε με τη σύγχρονη πραγματικότητα.
 
 
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚH ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤA
♦  Τι συμβολίζουν οι ήρωες της μυθικής παράδοσης που συναντήσαμε στο ποίημα; Με ποια στοιχεία της ιστορικής πραγματικότητας θα μπορούσαμε να τους συσχετίσουμε; Στην εργασία σας μπορείτε να συμβουλευτείτε το βιβλίο της Ιστορίας της Α' Γυμνασίου.
 

 


Χρύσα Ρωμανού, Λαβύρινθος
Χρύσα Ρωμανού, Λαβύρινθος